آكنه (جوش جواني)
• وظيفه ي پوست در بدن چيست؟
در مجموع 5/1 كل وزن بدن هر انسان نياز پوست تشكيل شده است. بنابراين پوست عضو بزرگ و وسيعي از بدن است. به طور مختصر اعمال مهمي كه پوست بدن بر عهده دارد عبارتند از:
• پوست از چه قسمتهايي تشكيل شده است؟
پوست با ضخامت حدود سه ميلي متر از سه لايه تشكيل شده است.
1- اپي درم 2- درم 3- لايه چربي
الف) سلولهاي سازنده ي كراتين (كارتينوسيتها) كه 95 درصدر سلولهاي اپي درم از اين نوعند.
ب) سلولهاي توليد كننده ملانين (ملانوسيتها) كه 1 درصد سلولهاي اپي درم را تشكيل مي دهند.
ج) سلولهاي مسئول حس و دفاع پوست كه اين سلولها 4 درصد سلولهاي اپي درم را تشكيل مي دهند.
دسته ي اوله سلولهاي مولد كراتين هستند. اينها از سلولهاي قاعده اي در محل اتصال درم و اپي درم منشاء مي گيرند و مرتباً از پايين به بالا تقسيم شده و همراه با پوسته ريز فلس فلس شده از سطح پوست مي ريزند و با سلولهاي جديد زيرين جاي آنها را مي گيرند. همانطور كه اين سلولها از قاعده به سمت سطح پوست مهاجرت مي كنند حالت خاردار به خود گرفته و سفت ومحكم مي شوند. خارجي ترين لايه خاردار تغيير شكل يافته و سلولهاي آن داراي دانه هايي مي شوند كه به نام لايه دانه دار معروف است. سلولهاي كراتين ساز خارجي ترين لايه اپي درم به نام لايه شاخص را مي سازد. حدود 2 هفته زمان لازم است تا يك سلول از لايه قاعده اي به لايه شاخي برسد.
• آكنه (جوش جواني) چيست؟
آكنه التهاب و عفونت دستگاه پيلوسبابه پوست صورت و شانه است كه در سنين جواني به صورت ضايعات جوش مانند بروز مي نمايد.
جوش جواني بيشتر درچه نقاطي از بدن يافت مي شود؟
در بيشتر نقاط بدن غدد سبابه بدون فعاليت هستند و ترشح چنداني ندارند. به طور كلي مي توان گفت پيلوسبابه كه موي كركي ولي غدد سبابه بزرگ و تكامل يافته داشته باشد بيشتر دچار آكنه مي شود. اين نوع دستگاه هاي پيلوسبابه در پوست صورت، قسمت فوقاني قفسه سينه، پشت و شانه ها قرار دارند. در اين مناطق غدد سبابه به علت بزرگ بودن و تكامل بيشتري كه دارند تحت تأثير هورمونهاي جنسي مردانه (آندروژن) فعاليت بيشتري از خود نشان داده و چربي (سبوم) بيشتري ايجاد مي نمايند. بنابراين آكنه با شيوع و شدت بيشتري در اين مناطق پوست مشاهده مي شود.
• شيوع بيماري آكنه چقدر است؟
همانگونه كه در مقدمه ذكر شد تقريباً همه ي افراد در طول عمر خود به درجات متفاوتي دچار آكنه مي شوند. در دوران بلوغ از هر 100 جوان حدود 80 نفر از بيماري رنج مي برند.
اگر چه كه اين بيماري دركل از شروع بلوغ تا سن 20 سالگي بيشتر مشاهده مي شود (به همين دليل جوش جواني نام دارد) ولي گاهي در مردان تا ميانسالگي (حدود 40 سالگي) هم اين آكنه ها در پشت تنه ديده مي شود.
در خانمها نيز ممكن است سالهاي متمادي با هر بار قاعدگي آكنه ها ظاهر شوند.
شيوع آكنه در زن و مرد مساوي است يعني هم دختران و هم پسران و به نسبت مساوي دچار اين بيماري مي شوند. به طور كلي درمناطق آفتابي و خشك و باد خيز آكنه خفيف تر است و در مناطق ابري و مرطوب و شرجي شدت بيشتري دارد.
• علت ايجاد آكنه چيست؟
آكنه يك بيماري پيچيده مرتبط با عوامل ژنتيكي و هورموني است. توارث و ژنتيك يك عامل مستعد كننده و زمينه ساز براي ايجاد آكنه است به اين معني كه مثلاً پدر و مادري كه در زمان جواني آكنه هاي شديدتري داشته اند داراي فرزنداني هستند كه آنها هم بيشتر دچار اين مشكل هستند. در دو قلوها نيز آكنه با شدت مساوي و مشابه ديده مي شود.
عاملي كه براي ايجاد آكنه لازم وضروري است تحريك شدن غدد سبابه بوسيله ي هورمونهاي مردانه است.
هورمونهاي مردانه (آندروژن) نه تنها در مردان بلكه در زنان هم وجود دارد. نظر به اينكه توليد و ترشح اين هورمونها پس از بلوغ صورت مي گيرد، آكنه نيز پس از بلوغ در فرد مشاهده مي شود.
• چه عاملي جوشهاي جواني را بيشتر و بيماري را تشديد مي كند؟
1. هورمونها: هورمون يكسري مواد شيميايي است كه توسط غدد خاصي در بدن توليد و در خون ترشح مي شود و با گردش خون و تأثير بر ارگانها ي بخصوص نقش خود را ايفا مي كند.
همانگونه كه قبلاً نيز ذكر شد هورمون مهمي كه در بدن باعث ايجاد آكنه مي شود هورمونهاي مردانه (آندروژن) است كه هر چه ميزان آن در خون بيشتر باشد امكان ابتلا به آكنه شديد بيشتر است.
هورمون ديگري كه در ايجاد آكنه نقش دارد هورمون زنانه پرژسترون است كه به علت احتباس آب و تورم اپيدرم و در نتيجه تنگ شدن كانال پيلوسباسه مي تواند باعث تشديد آكنه شود. اين هورمون در بعضي از انواع قرص هاي جلوگيري از حاملگي به مقدار زيادي وجود دارد.
هورمون تيروئيد هم كه تيروكسين نام دارد مي تواند سبب ايجاد آكنه شود.
همچنين مصرف مقادير زياد ويتامين هاي ب نيز باعث تشديد بيماري مي شوند.
پاركينسون
o شرح بيماري
بيماري پاركينسون يك بيماري دستگاه عصبي مركزي است . در بزرگسالان همسن تر كه مشخصه آن سختي عضلاني پيشرونده تدريجي لرزش و از دست رفتن مهارتهاي حركتي است.
اين اختلال هنگامي رخ مي دهد كه نواحي خاصي از مغز توانايي دوپامين (يكي از ناقلين عصبي در مغز است) را از دست مي دهد.
o علايم شايع بيماري
لرزش به خصوص در حالت عدم حركت اندام، عضلاني و كندي حركت در كل بدن، راه رفتن نامتناسب به حالتي كه پاها به زمين كشيده مي شود و فاصله ي پاها بيش تر از حالت طبيعي است. قامت خميده از بين حالت چهره. تغييرات صدا ، ضعيف و بم شدن صدا، اختلال در بلع، آبريزش دهان و توانايي ذهني تا مراحل پيشرفته بدون تغيير مي ماند و در مراحل پيشرفته به آهستگي كاهش مي يابد.
o علل بيماري
علت اين اختلال در اكثر موارد ناشناخته است بعضي موارد آن ناشي از داروها نظير فنوتيازين ها آسيب هاي مغزي، تومورها ، آنفاليت پس از آنفلوآنزا، عفونت ها با ويروسهاي داراي رشد آهسته يا مسموميت با مو نو اكسيد كربن (احتمالاً) مي باشد.
o عواقب مورد انتظار
اين بيماري در حال حاضر غير قابل علاج محسوب مي گردد ولي علائم آن با درمان قابل تسكين يا كنترل است اين بيماري طول عمر را چندان كاهش نمي دهد.
تحقيقات علمي علل و درمان اين بيماري اين اميد را بوجود آورده كه درمان مؤثر و نهايتاً علاج بخش براي آن ارائه گردد.
تحقيقاتي كه در بررسي پيوند بافت جنيني براي درمان اين اختلال پرداخته اند نويد بخش درمان موثري در آينده بوده اند با اين درمان به نظر مي رسد سلولهاي جديد توليد كنند «دوپامين» در مغز با پيوند بافتي جنيني تشكيل گردند.
o عوامل احتمالي بيماري
1- زوال عقل 2- پنتوموني (ذات الريه) . 3- يبوست شديد 4- احتباس ادرار ناشي از داروهاي تجويز شده براي درمان اين بيماري 5- افتادن و بروز شكستگي استخواني
o درمان بيماري
اصول كلي درمان بيماري
1) هيچ آزمون تشخيصي براي اثبات بيماري بيماري پاركينسون وجود ندارد. تشخيص اين بيماري معمولاً مبني بر معاينه فيزيكي است بررسي هاي طبي براي رد ساير اختلالات ممكن است توصيه گردد.
• اصول كلي مراقبت اين بيماري
الف) درمان فيزيكي
ب) اميدوار كردن و اطمينان دادن به بيماري
ج) درمان بيماري هاي همراه (نظير افسردگي)
3) روان درماني يا مشاوره جهت كمك به كاهش افسردگي
4) كار درماني وگفتار درماني ممكن است توصيه گردند.
5) استفاده مكرر از حمام گرم و ماساژ دادن جهت پيشگيري از سفتي عضلاني
6) استفاده از ريش تراش برقي جهت اصلاح
7) استفاده از كفش هاي بدون بند نظير كفش هاي راحتي زيپ دار و كفش هاي چسبي
8) محيط منزل را طوري طراحي كنند كه از افتادي و آسيب ديدگي جلوگيري شود.
o داروهاي بيماري
1- داروهاي «آنتي كولينرژيك» 2- آنتي هيستامين 3- داروهاي ضد لرزش نظير« آمانتادين» يا داروهاي ضد پاركينسون از قبيل برموكربتپين 4- لوودوپا 5- سلژيلين براي به حداكثر رسيدن اثر بخشي «لوودوپا و كاربي دوپا» تجويز مي گردد. همه اين داروها لرزش و سفتي عضلاني را كاهش مي دهد ولي اغلب عوارض جانبي قابل توجهي نيز دارند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري:
در حد امكان به فعاليت هاي خود در زمان ابتلا به اين بيماري ادامه دهيد و به دفعات استراحت كنيد. اختلاف زيادي بين توانايي جسمي بيماران دچار اين بيماري وجود دارد و درمان فيزيكي كمك كننده است.
o رژيم غذايي
رژيم غذايي نيازيست در موارديكه وجود اختلال بلع ممكن است مصرف غذاهاي نرم لازم باشد براي پيشگيري از يبوست به رژيم غذايي خود فيبر غذايي يا مواد حجم افزا مثل ميوه و سبزيجات اضافه كيند. شرايطي كه در آن بايد به پزشك مراجعه كرد.
اگر بيماري شما يا يكي از اعضاي خانواده تان داراي علائم بيماري پاركينسون باشد يا علائم بيماري در طي درمان تشديد شده باشد.
اگر دچار علائم جديد يا غير قابل توجيه و به خصوص اختلال در ادرار كردن، گيجي يا تاري ديد داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشد.
منبع: www.irteb.comingooglesearch
نظرات شما عزیزان: